Жыл сайынқарашаның 14 күні Дүниежүзілік қант диабетіменкүрескүні атап өтіледі.Қантдиабеті–әлемдегіжетекшімедициналық және әлеуметтікмәселелердің бірі.Осығанбайланысты,әлемдікдиабетқауымдастығыныңбастымақсаты – «Қант диабетіжоқәлемдеөмір сүру».

Халықаралық қант диабеті Федерациясының мәліметтері бойынша, қант диабетімен ауыратын адамдар саны бүкіл әлем бойынша артуда: аталмыш аурумен 530 миллионнан астам адам ауырады, бұл 20-79 жас аралығындағы барлық адамдардың шамамен 10% құрайды. Науқастардың басым көпшілігінде (90%-дан астамында) 2 типті қант диабеті бар, ол адамның жасына да, өмір салтына да, өзге қауіп факторларына да байланысты.

Бұл, ең алдымен, адамзатөмірсалтыныңтүбегейліөзгеруінентуындайды.Статистикабалаларменжасөспірімдерарасындасырқаттанушылықтың артуы, қантдиабетініңасқынуынанөлім-жітімөсуі туралы баяндайды.2025жылғақарайқантдиабетімен ауыратын науқастардыңсаны2есегеартадыдепболжануда.

ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің диспансерлік науқастардың электрондық тіркелімінің деректеріне сәйкес, Қазақстанда осы диагнозбен 400 мыңнан астам пациент тіркелді.

Қант диабеті соқырлықтың, бүйрек жеткіліксіздігінің, инфаркт пен инсульттің негізгі себептерінің бірі болып табылады. Қант диабетінің алғашқы профилактикасы енді ұсыныс емес, қатаң қажеттілік екені айқын.

2-типті қант диабетінің қауіп факторлары, бұл физикалық белсенділіктің төмендігі; 45 жастан асқан жаста (2 типті қант диабетіне скрининг осы жаста басталады, егер емтихан нәтижелері қалыпты болса, емтихан 3 жылда 1 рет қайталанады); қант диабетімен ауыратын туыстарының болуы. Ауру тарихындағы әйелдер үшін салмағы 4 кг-нан асатын баланың туылуы немесе жүктілік кезінде пайда болатын гестациялық қант диабеті маңызды. ГҚД диагнозы қойылған әйелдер 3 жылда кемінде 1 рет тексерілуі керек. Сондай-ақ дислипидемияның, гипертонияның, инсулинге төзімділікке байланысты жағдайлардың болуы: ауыр семіздік, қара акантоз, поликистозды аналық без синдромы.

Сарапшылардың пікірінше, қант диабетімен ауыратын науқастардың шамамен 40% кардиологиялық асқынулар бар: артериялық гипертония, жүректің ишемиялық ауруы, созылмалы жүрек жеткіліксіздігі және созылмалы бүйрек ауруы. Кейде бұл керісінше болады – бастапқыда жүрек-қан тамырлары ауруы дамиды, содан кейін предиабет немесе 2 типті қант диабеті диагнозы қойылды. Егер адамда артық салмақ, артериялық гипертония немесе липидтер алмасуының бұзылуы болса, ол қауіп тобына жатады, яғни олар предиабетке тексеруден өтуі керек.